Chắc hẳn với những làm vườn ai cũng từng được nghe về bệnh thán thư. Nhưng thực sự đó là bệnh gì, gây hại cho cây trồng như nào thì không phải ai cũng biết.
Đây là một loại bệnh rất phổ biến và không loại trừ một loại trừ bất kỳ cây rau củ quả nào cả. Thậm chí cây cảnh cũng có thể bị phải bệnh này.
Hiểu biết đúng bệnh sẽ giúp bạn biết phòng ngừa đúng cách và bảo vệ khu vườn hiệu quả hơn.
1. Tổng quan về bệnh thán thư
| Tên thông thường | thán thư, thán thư bạc lá, thán thư đốm lá, thán thư thối gốc |
| Tên khoa học | Colletotrichum coccodes, các loài Gnomoniac khác,… |
| Gia đình | Họ Glomerellaceae |
| Nguồn gốc | Toàn Thế Giới |
| Thực vật bị ảnh hưởng | Tất cả các loại cây đều có khả năng bị nhiễm bệnh thán thư |
| Các biện pháp khắc phục | Thuốc Neem, Thuốc trừ sâu nấm dạng lỏng |
2. Bệnh thán thư là gì?
Thuật ngữ “bệnh thán thư” được sử dụng để mô tả một loạt các triệu chứng cụ thể do toàn bộ một chi nấm gây ra. Hầu hết bệnh thán thư trên cây trồng là do Chi Colletotrichum gây ra.
Đặc biệt loại nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ảnh hưởng đến những loại thực vật còn lại. Nó gây hại cho cỏ và cây ngũ cốc, trái cây và rau quả, cây họ đậu, cây lâu năm và cây cối.
Trong khi C. gloeosporioides gây hại rất nhiều, bệnh thán thư không chỉ giới hạn ở một loài nấm đó… hoặc thậm chí ở một chi đó.
Ví dụ như bệnh thán thư trên cà chua do Colletotrichum coccodes gây ra. Tuy nhiên, bệnh thán thư hại cây chua do nấm Apiognomonia veneta, một chi nấm hoàn toàn khác gây ra.
Có khá nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng may mắn thay, việc điều trị bệnh thán thư sẽ giống nhau mặc dù các tác nhân gây bệnh do nấm khác nhau.
3. Vòng đời của bệnh
Một khi vật chủ bị nhiễm, nó sẽ tạo ra bào tử có thể được phân phối theo gió, nhanh chóng lây lan từ cây này sang cây khác. Chúng cũng có thể rơi vào đất và được phân phối qua nước bắn vào các cây khác.
Một khi các bào tử này tìm thấy vật chủ, bệnh sẽ lây lan nhanh chóng qua cây, gây hại cho lá, thân và quả. Nó có thể đông quá trong các mảnh vụn thực vật hoặc đất, và có thể lây nhiễm sang hạt giống để phân phối lại trong lần gieo trồng năm sau. Bệnh này phát triển nhanh và mạnh nhất vào mùa xuân và đầu mùa hè.
Cho đến khi thời tiết qua giai đoạn mát mẻ, bệnh sẽ bắt đầu giảm dần. Khi thời tiết nắng nóng thường xuyên, sự phát triển của nấm sẽ chậm lại và ngừng hẳn. Tuy nhiên, nó có thể quay trở lại khi thời tiết mát mẻ trở lại.
Mùa ẩm ướt, ôn hòa là lúc bệnh thán thư phổ biến nhất và cũng là lúc các triệu chứng lây lan nhanh nhất. Theo dõi cẩn thận trong cả hai tháng mùa xuân và mùa thu để biết các triệu chứng nhiễm bệnh thán thư.
4. Các triệu chứng của bệnh
Bệnh có thể dễ dàng phát hiện tại thân, lá, chồi, hoa, quả của cây. Chúng sẽ xuất hiện các đốm hay chấm nhỏ. Trông những vùng đó sẽ giống như lá bị khô hoặc cháy.
5. Giai đoạn đầu của bệnh thán thư
Đối với hầu hết các loại rau và trái cây, bệnh thán thư ban đầu biểu hiện dưới dạng đốm nhỏ trên lá, thân hoặc trái. Những đốm này có thể có màu vàng, nâu hoặc đen, vì bản thân đốm sẽ già đi và phát triển.
Các loại cây ngũ cốc có thể bị sọc lá hơn là đốm. Nhưng nó sẽ loang lổ và thường có màu vàng khi mới bắt đầu phát bệnh.
Những cây dễ bị bệnh thán thư cũng sẽ bị đốm lá sớm. Đặc biệt là các lá non bị ảnh hưởng có thể bị xoắn hoặc biến dạng. Quả có thể bị đốm và hư hỏng trong giai đoạn này.
6. Diễn biến của bệnh
Rau quả có thể xuất hiện các vết bệnh thâm, lõm dọc theo thân hoặc trên quả. Vết đốm sẽ tiếp tục sẫm lại thành màu đen và có thể chiếm toàn bộ bề mặt lá hoặc cành. Theo thời gian, các đốm đen có thể rụng hoàn toàn, để lại các lỗ trên bề mặt lá.
Những vết bệnh này sẽ phát triển thành bệnh thối quả trên quả. Nhưng nếu cây khỏe và khỏe mạnh thì cây vẫn phải sống sót nếu được chăm sóc thích hợp. Quả thối có thể trông hơi hồng và trũng xuống.
Ở các cây ngũ cốc như lúa mì hoặc ngô, bệnh chết hàng loạt có thể bắt đầu xảy ra. Điều này có thể tiếp diễn ngay cả trong những tháng nóng hơn trong năm. Vết bệnh có thể xuất hiện trên cuống và có thể phát triển thành thối cuống.
Nhiễm trùng xấu trên cây có thể làm cho lá sớm rụng, đôi khi làm rụng lá hoàn toàn cây bị bệnh. Các mấu có thể xuất hiện trên các cành hoặc đầu lá, và cũng có thể gây ra hiện tượng chùm lá trên thân cây. Trái cây có thể bị thối rữa và đốm trên diện rộng.
Nếu sự phát triển mới xuất hiện sau khi nhiễm bệnh thán thư, các cành cây có thể bị xoắn hoặc thắt nút. Trong khi hầu hết các cây sẽ sống sót sau khi nhiễm bệnh thán thư nhẹ. Còn những cây nặng thì sẽ nhanh chết.
7. Điều trị bệnh thán thư cho cây
Bây giờ bạn đã nắm được những gì mà bệnh thán thư sẽ gây ra cho cây trồng của bạn. Chúng ta hãy nói về cách điều trị bệnh này nhé
7.1. Sử dụng các loại dầu neem
Hãy bắt đầu với một phương pháp điều trị đa năng. Dầu neem có thể giúp ngăn ngừa bệnh nấm này phát triển trên bề mặt của lá hoặc thân.
Nó cũng làm giảm số lượng rệp và các loài gây hại khác có thể vô tình mang bào tử đến cây trồng của bạn. Vì vậy bạn nên sử dụng nó một cách khôn ngoan.
Hiện tại trên thị trường có một số loại dầu neem như: thuốc trừ sâu Neemnim, Dầu neem hữu cơ, Dầu neem nguyên chất,…
7.2. Thuốc trừ nấm bệnh
Một loại thuốc trừ nấm bệnh từ dinh dưỡng nano lưu huỳnh cũng có thể là một lựa chọn tốt cho bạn. Nó có thể được sử dụng để làm bụi lá khô, hoặc có thể được trộn với nước và phun lên cây.
Lưu huỳnh có mùi thơm đặc biệt, nhưng nó hoạt động khá tốt để đối phó với nhiễm trùng nấm.
8. Phòng ngừa bệnh cho cây trồng
Như chúng tớ đã nói trước đó trong phần này, cách bảo vệ tốt nhất chống lại những bệnh nấm này là phòng ngừa. Vì vậy chúng tớ sẽ hướng dẫn bạn tất cả các cách có thể ngăn chặn bệnh thán thư.
8.1. Vệ sinh sân vườn thường xuyên
Giữ sân và vườn được chăm sóc tốt . Dọn sạch mảnh vụn thực vật một cách nhất quán đảm bảo rằng nấm không có vị trí để trú ngụ. Nó cũng đảm bảo rằng bất kỳ bào tử nào có thể đã phát triển sẽ bị loại bỏ trước khi chúng lây nhiễm vào đất.
8.2. Cắt tỉa
Sắp xếp không gian cho cây và cắt tỉa chúng để tạo luồng không khí tốt. Điều này đặc biệt quan trọng trong những tháng mùa xuân và mùa thu khi mưa nhỏ có thể dễ dàng tạo điều kiện hoàn hảo cho nấm phát triển.
Khi cắt tỉa, giữ vệ sinh tốt giữa các vết cắt giữa các cây. Đảm bảo các dụng cụ và bàn tay của bạn không có bào tử để bảo vệ cây tiếp theo trong hàng được cắt tỉa.
8.3. Tưới nước
Tưới nước bằng hệ thống tưới không phun trực tiếp vào cây hoặc làm đất văng ngược lên cây. Hoặc bạn cũng có thể tưới nhẹ dưới gốc cây.
8.4. Bón phân
Cây của bạn càng khỏe mạnh thì càng có nhiều khả năng chống lại các triệu chứng của bệnh thán thư. Hãy bón phân đúng cách và tăng chất lượng đất. Điều đó sẽ giúp cây của bạn phát triển mạnh và ngăn ngừa nhiễm trùng.
8.5. Lựa chọn loại cây phù hợp
Trồng các loài có khả năng chống chịu hoặc hạt giống sạch bệnh đã được chứng nhận. Điều này cũng sẽ mang lại cho bạn cơ hội ngăn ngừa nhiễm bệnh tốt hơn.
Mặc dù các cây khỏe mạnh vẫn có thể bị một ít thiệt hại do bệnh nấm gây ra. Nhưng chúng vẫn có khả năng sống sót tốt hơn bất chấp thiệt hại nào.
8.6. Luân canh
Cuối cùng, luân canh cây trồng hợp lý nhé. Bạn có thể giúp giảm khả năng hình thành bào tử nấm trong đất và gây hại cho cây trồng của mình.
9. Lời kết
Bạn có từng gặp bệnh thán thư trên cây trồng của mình hay chưa? Bạn đã dùng cách nào và thấy hiệu quả chưa?
Nếu có thì đừng quên chia sẻ thêm trong phần bình luận để mọi người cùng trao đổi nhé!
–> Xem thêm bài viết: 11 bệnh hại cây trồng thường gặp và cách phòng chống
